در زمان حاضر توانایی برقراری ارتباط برای هرکسی لازم است؛ فرقی نمی‌کند در چه جایگاه اجتماعی قرار دارید، هر روز در موقعیت‌های متفاوتی قرار می‌گیرید که نیازمند کسب مهارت ارتباط موثر با دیگران هستید. شاید برایتان سؤال باشد معنی ارتباط و بخصوص ارتباط موثر چیست و چگونه می‌توان آن را فراگرفت. در تعریف آن باید گفت: ارتباطی است که در آن، مخاطب بیشترین درک را از پیام شما داشته باشد و منظور شما را به بهترین شکل دریافت کند.
مهارت ارتباط موثر با دیگران
ارتباط با دیگران نیازمند مهارت است؛ زیرا موفقیت یا شکست در تمام موقعیت‌ها و مکالمه‌ها با افرادی که در زندگی با آن‌ها برخورد می‌کنید وابسته به مهارتتان و میزان موثر بودن در ارتباطتان با آن‌هاست. مهارت ارتباط با دیگران مهارتی بسیار مهم و ضروری به شمار می‌رود؛ شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد اما برقراری ارتباط موثر کار سخت و پیچیده‌ای است و نیاز به مهارت دارد.
آموزش ارتباط موثر
برای برقرار کردن ارتباط موثر نیازی نیست آموزش سخنرانی و فن بیان دیده باشید و با رعایت برخی موارد می‌توانید قدمی برای بهبود آن در خود بردارید. در ادامه به آن‌ها اشاره شده است:
- نقطه مشترک بیابید: سعی کنید در مکالمه‌تان یک نقطه مشترک پیدا کنید؛ یک خاطره یا یک ویژگی مشترک می‌تواند به شما در تأثیرگذاری بر مخاطبتان کمک کند.
- مکان مناسب انتخاب کنید: انتخاب مکان‌های شلوغ به شما بسیار کمک می‌کنند؛ حضور در این مکان‌ها نه تنها به ادامه‌دار شدن بحث کمک می‌کند، بلکه باعث می‌شود مدام موضوعات جدیدی برای بحث داشته باشید. همچنین حضور مردم در اطرافتان سبب احساس راحتی بیشتر می‌شود.
- لبخند زدن را فراموش نکنید: به یاد داشته باشید در مکالمات لبخند بر روی لب داشته باشید. سعی کنید خوشحالی و قدردانی‌تان از وقتی‌که در اختیارتان قرار داده شده، در چهره شما نیز پیدا باشد.
- برای هر موضوعی چرا و چگونه داشته باشید: پرسیدن سؤالاتی از این قبیل، به ادامه‌دار شدن بحث و همچنین شناخت بیشتر مخاطبتان کمک می‌کند. پاسخ افراد در زمینه فیلم و کتاب موردعلاقه‌شان معمولا جالب است و می‌توانید نقاط مشترک بیشتری برای دیدارهای احتمالی بعدی را در اختیارتان قرار دهد.
- شنونده باشید نه قاضی: لزومی ندارد در مکالمه‌ها با مخاطبتان هم‌نظر باشید؛ بدون قضاوت شخصیت افراد، سعی کنید حرف‌هایشان را بشنوید و به درک متقابلی با فرد روبرویتان برسید.
نکات مهم در ارتباط موثر
در تقویت مهارت برقراری ارتباط موثر برخی نکات بسیار مهم است و توجه به آن‌ها می‌تواند در بالا بردن بازدهی ارتباط تأثیرگذار باشد.
- اطلاعات جزئی از مخاطبتان داشته باشید: داشتن اطلاعات جزئی از مخاطب مانند سن، سبک زندگی و الگوی فکری می‌تواند در انتخاب موضوعات به شما کمک کند.
- از هیجان زیاد بپرهیزید: در مکالمه به صحبت طرف مقابل گوش دهید و او را تائید کنید. با این حال در تائید صحبت افراد زیاده‌روی نکنید، نشان دادن هیجان بسیار باعث شکست در ارتباط می‌شود. با تکرار جمله آخر و سؤال پرسیدن در مورد آن می‌توانید به مخاطبتان نشان دهید که توجه کافی را به او دارید.
- برای تائید گاهی می‌توانید از زبان بدن کمک بگیرید؛ زبان بدن می‌تواند از مکالمات تأثیرگذارتر باشد، پس بهتر است نحوه استفاده از آن را بلد باشید. به یاد داشته باشید با تلفن همراهتان بازی نکنید یا مداوم به ساعتتان خیره نشوید؛ این کار احساس بدی در مخاطبتان ایجاد می‌کند.
- اسامی را به خاطر بسپارید: به خاطر سپردن نام افراد و تکرار آن هنگام مکالمه باعث ایجاد ارزشمند بودن در ذهن مخاطب می‌شود.
- دانای کل نباشید: شاید شنیدن برخی حرف‌ها برای شما سخت باشد اما مدام حرف مخاطبتان را نقض نکنید. این کار باعث می‌شود شما فردی ازخودراضی به نظر برسید. تجربه و مقام شما اهمیتی ندارد سعی کنید به‌طرف مقابل حس ارزشمند بودن بدهید.
- مراقب صدا کردن افراد باشید: بهتر است افراد را همان‌گونه که خود را معرفی کرده‌اند صدا کنید. در صدا کردن اسامی افراد بهتر است ملاحظات فرهنگی را در نظر داشته باشید.
- خودتان باشید: در مکالمه صادق باشید؛ سعی کنید شخصیت واقعی خود را نشان دهید نه یک شخصیت ساختگی!
موانع ارتباط موثر با دیگران
مهارت های ارتباطی با وجود همه سختی‌ها و دشواری‌هایش امری است که نباید به فراموشی سپرد. افراد گاهی باوجود تمایل برای ایجاد ارتباط با دیگران شکست می‌خوردند زیرا از موانعی که بر سر راه آن‌ها قرار دارد اطلاعی ندارند. از جمله این موارد عبارتند از:
- صدا کردن افراد: نام‌گذاری افراد با اسامی یا صفت‌های نامناسب سبب تحقیر او می‌شود.
- ستایش همراه با دستور: ستایش فرد مقابل کار درستی به نظر می‌رسد اما هنگامی‌که با کاری که تمایل به انجام شدنش دارید به کار رود، حالت اجبار به خود می‌گیرد و تأثیر منفی بر مخاطب می‌گزارد.
- باید و نباید همراه با موعظه: باید و نباید تعیین کردن در مکالمه به‌خودی‌خود زیبا به نظر نمی‌رسد؛ زمانی که این موضوع با موعظه همراه شود تأثیر منفی آن چند برابر خواهد شد. به‌عنوان مثال: “نباید استعفا بدهی! هیچ فکر کردی اگر کار پیدا نکنی چه می‌شود؟”
- انتقاد: ارزیابی نگرش‌ها و دیدگاه‌های طرف مقابل باعث شکست شما می‌شود؛ بهتر است شنونده باشید تا منتقد!
- پرسش‌های بیهوده: سؤالاتی که پاسخ کوتاه دارند یا پاسخ مشخصی ندارند سبب توقف مکالمه خواهند شد.
