آیا یادگیری در خواب واقعیت دارد؟
هر کسی حداقل یک بار در زمان مدرسه و شب امتحان آرزو کرده است که کاش شب می‌خوابید و صبح در حالی بیدار می‌شد که تمام درس‌ها را از بر شده باشد! باوجودی که رویایی غیرممکن به نظر می‌رسد اما مدت‌ها قبل به شکلی ساده‌تر به واقعیت پیوسته است؛ به این معنی که یادگیری در خواب غیرممکن نیست!
آیا در خواب یادگیری اتفاق می‌افتد؟
طبق بررسی‌های انجام‌شده پژوهشگران سوئیسی متوجه شدند، خاطرات شنیداری در خواب نیز ثبت می‌شوند. همین امر شاید معجزه‌ای بود برای کسانی که در بیداری، تمرکزی بر روی یادگیری خود نداشتند. براساس این آزمایش‌ها افرادی که در زمان خواب برایشان موسیقی یا کلماتی متفاوت با زبان مادری‌شان پخش شده بود، نسبت به افرادی که در آزمایشات هیچ صدایی در خواب برایشان پخش نشده بود عملکرد بهتری در آزمون فردا صبح خود داشتند. علاوه بر این که مشخص شد آموزشی که در خواب به آن‌ها داده شده بود را روز بعد به یاد دارند.
یادگیری زبان در خواب
در سال ۱۹۵۱ در ایالات‌متحده پژوهش‌هایی بر موضوع یادگیری در خواب توسط دو محقق صورت گرفت. در این آزمایش در اتاق‌خواب دو گروه، ضبط صوت و بلندگو قرار داده شد؛ برای گروه اول موسیقی و برای گروه دوم کلماتی به زبان چینی بامعنی آن‌ها پخش شد. در روز بعد آزمونی برای دو گروه برگزار شد و نتایج حاکی از آن بود که افرادی که به زبان چینی در خواب گوش داده بودند عملکرد بهتری داشتند.
یادگیری موسیقی در خواب
در آزمایشی نیز برای دو گروه که هیچ پیش‌زمینه‌ای از موسیقی نداشتند، هنگام خواب آموزش نواختن گیتار پخش شد؛ در روز بعد بدون آنکه افراد مورد آزمایش اطلاعی از آنچه در خواب پخش‌شده، داشته باشند گیتاری به دستشان داده شد و از آن‌ها خواسته شد تا بنوازند. این آزمایش نیز نتیجه‌بخش بود و تمامی افرادی که در خواب مورد آموزش قرار گرفتند قادر به نواختن گیتار بودند. با توجه به بررسی‌های مشابهی که در این مورد نیز صورت گرفت و نتیجه آن‌ها می‌توان گفت: یادگیری در خواب در حوزه موسیقی ممکن است.
تضعیف اطلاعات و پاک کردن خاطرات در خواب
همان‌طور که می‌دانید مغز در خواب برخی اطلاعات را تثبیت می‌کند و برخی اطلاعات کم‌اهمیت را به فراموشی می‌سپارد؛ پژوهشگران به فکر استفاده مفید از این قابلیت مغز برای فراموشی و حذف برخی اطلاعات افتادند. در آزمایشی یکی از پژوهشگران تلاش کرد ذهنیت منفی‌ای که بر ضمیر ناخودآگاه زنان مبنی بر ضعف آن‌ها در یک درس وجود داشت را تضعیف کند که با نتیجه‌ای موفق همراه بود.
در یکی از این تحقیق‌ها با درگیر کردن حس بویایی، از این عملکرد مغز برای تضعیف خاطرات ناگوار استفاده کردند. ابتدا با نشان دادن تصاویری به افراد، شوک الکتریکی نیز به آن‌ها وارد می‌شد؛ همراه با این شوک رایحه‌ای خوش نیز در فضا پخش می‌شد. در ادامه هنگامی‌که افراد تحت آزمایش به خواب‌رفته بودند رایحه دوباره پخش می‌شد. میزان اضطراب آن‌ها در هر بار پخش بو با توجه به میزان عرق بر روی پوست افراد اندازه‌گیری می‌شد. این عمل در هنگام بیدار شدن افراد نیز تکرار شد. نتیجه آن مشخص کرد افراد در بیداری اضطرابشان نسبت به اولین بار بسیار تضعیف شده است. میزان اضطراب برای افرادی که در خواب این عمل بر روی آن‌ها انجام نشده بود نسبت به اولین بار تغییری نداشت؛ درنتیجه این عمل می‌تواند در فراموشی خاطرات ناگواری که زندگی بسیاری از افراد را مختل کرده است تأثیرگذار باشد.
ترک سیگار در خواب
چه بسیارند افرادی که در ترک سیگار ناموفق بوده‌اند و این امر بر زندگی آن‌ها تأثیر منفی داشته است. روزانه روش‌های جدیدی برای ترک سیگار در تبلیغات معرفی می‌شود اما تمام آن‌ها قطعاً به تلاش آگاهانه افراد نیاز دارد. اگر روش‌های عادی ترک سیگار را تجربه کردید و ناکام ماندید به سراغ ترک سیگار در خواب بروید. استفاده از محرک بو در خواب می‌تواند در کاهش مصرف دخانیات بسیار مؤثر باشد؛ طبق آزمایشی، تعدادی از افرادی که به سیگار اعتیاد داشتند هنگام خواب در معرض بوی سیگار و هم‌زمان بویی بسیار ناخوشایند قرار گرفتند. نتیجه این آزمایش نشان داد، این افراد نسبت به پیش، ۳۰ درصد کمتر سیگار کشیده‌اند. درحالی‌که افرادی که در بیداری نیز این دو بو را حس کرده بودند تغییری در مصرف دخانیات آن‌ها مشاهده نشد.
آموزش در خواب
از ۲۴ ساعت هر روز، تقریبا یک سوم آن به خواب می‌گذرد. خیلی از افراد ترجیح می‌دهند که در این زمان درسی فرا گرفته و ایده‌هایی نو در سرشان بپرورانند. اینکه واژه‌های جدید یاد بگیرید، زبان انگلیسی خود را تقویت کنید و حتی حرفه‌ای جدید بیاموزید. آیا می‌توان اینکار را انجام داد؟ جواب این سوال هم بله و هم خیر است. برخی تحقیق‌ها نشان دادند که تاثیر آموزش در خواب روندی مثبت بوده است با این حال هنوز نمی‌توان قطعیتی برای آن صادر کرد. اما اگر علاقه‌مندید می‌توانید از محتوای صوتی ۳۶۰ درجه برای امتحان آن استفاده کنید.
سخن پایانی
ذهن تمامی انسان‌ها در خواب به فعالیت خود ادامه می‌دهد؛ این میزان در خانم‌ها و آقایان متفاوت است. یادگیری در خواب دستاوردی است که پژوهشگران آن را در حوزه‌های مختلف آزمایش کرده‌اند؛ می‌توان گفت بسیاری از این آزمایش‌ها رضایت‌بخش بوده‌اند. شاید این غیرممکن در آینده ممکن شود که دیگر نیازی به رفتن به مدرسه و دانشگاه احساس نشود و بتوان یادگیری در خواب را در آینده‌ای نه‌چندان دور تجربه کرد.
کلمات می‌توانند مثل اشعه ایکس باشند. اگر از آن‌ها به درستی استفاده کنی، درون هر چیزی نفوذ خواهند کرد.
آلدوس هاکسلی
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.